Douchen, wassen en plassen, er is veel meer water voor nodig dan je wel zou vermoeden. We gebruiken dagelijks in huis zo’n 100 liter kraanwater! Wil je thuis besparen op kraanwater, dan is een regenwaterput een geweldig idee. Maar wat kost dat allemaal, bestaan er tegenwoordig (nog) premies voor regenwaterputten en wat is het verband met de watervoetafdruk?
Je leest in dit artikel:
- Wat is een regenwaterput precies?
- De voordelen van een regenwaterput
- De totale prijs
- Premies en verlaagde btw
- Wat is de impact op de watervoetafdruk?
Wat is een regenwaterput precies?
Een regenwaterput is een kunststoffen of betonnen, waterdichte tank waarin hemelwater opgevangen wordt. Dit hemelwater komt via de dakgoten en buizen terecht in de regenwaterput. In veel woningen is zo’n put al ondergronds aanwezig, in de tuin of onder de verharding van de oprit. Als je een woning koopt, vraag je hier best informatie over bij de vorige eigenaar(s).
Naast de put zelf, is er een filtersysteem voorzien waarmee het water gezuiverd wordt. Via een pompsysteem en extra watercircuit wordt het gezuiverde water vervolgens naar je woning afgeleid. Typische voorzieningen waarvoor regenwater gebruikt wordt zijn toiletten en wasmachines.
Een laatste element in het regenwaterrecuperatiesysteem is het omschakelsysteem. Dat is nodig wanneer er gedurende een bepaalde periode te weinig regen valt. De put riskeert dan immers te leeg te geraken. In dat geval moet de put aangevuld worden met kraanwater. Daarvoor kan zo’n omschakelsysteem zorgen. Om problemen bij sterke regenval te voorkomen is er bovendien een afwateringssysteem aanwezig. Daarmee kan overtollig water afgevoerd worden naar de rioleringen of elders infiltreren.
Er bestaan wettelijke voorschriften voor de afmetingen en andere kenmerken van nieuwe of hergebruikte regenwaterputten. Meer info vind je op de website van de VMM. Sinds 2014 is de plaatsing van een regenwaterput bovendien wettelijk verplicht voor bepaalde nieuwbouwwoningen en verbouwingen. Dat is bijvoorbeeld het geval bij eengezinswoningen groter dan 40m2. De voorwaarden vind je hier.
De voordelen van een regenwaterput
Waarom investeren in een regenwaterput? Dit zijn de belangrijkste redenen die we op de website van De Watergroep terugvinden:
- Het financiële voordeel. Volg even mee. Een gemiddeld gezin betaalt ongeveer € 350 euro per jaar aan waterfacturen (zie figuur hieronder – bron: website VMM). Heb je een regenwaterput, dan kan je een deel van je kraanwater vervangen door regenwater. Maar regenwater kan je natuurlijk niet voor alles gebruiken. Zo kan je het gebruiken voor je wasmachine, om te poetsen en voor je toilet, maar niet om bijvoorbeeld te koken en te douchen. Op basis van de gemiddelden per toepassing, kan je regenwater gebruiken voor minstens 40% van de toepassingen in huis. Je kan je waterfactuur per jaar dus met minstens 40% reduceren door gratis regenwater te gebruiken. Zo kan je gemiddeld ca. € 140 per jaar besparen. Uiteraard moet je ook rekening houden met de investeringskost van de regenwaterput zelf. Die is ongeveer € 4000 à 5000 (meer info vind je verder in dit artikel). Als je de besparing op je jaarlijkse waterfactuur vergelijkt met deze investeringskost, moet je rekenen op een 30-tal jaar eer je het bedrag volledig terugverdiend hebt. Nadien is regenwater gebruiken een pure win, want het is gratis! Heb je recht op premies, is er al een regenwaterput aanwezig in je woning of verbruik je per jaar wat minder water dan gemiddeld, dan kan je dit bedrag uiteraard op kortere termijn terugverdienen.
Bron: VMM (zie: https://www.vmm.be/water/waterfactuur/onderzoek-en-trends)
- Indirect bescherm je de grondwatervoorraden. Kraanwater bestaat immers voor een groot deel uit grondwater. Dat systeem is heel kwetsbaar. Door kraanwater te gebruiken in huis leg je dus onrechtstreeks beslag op de grondwatervoorraden. Het afvalwater van je gebruikt regenwater (rioleringswater) opnieuw omzetten in kraanwater is daarentegen een veel minder impactvolle manier om kraanwater te produceren.
- Regenwater is vaak minder kalkrijk dan kraanwater. Dat betekent dat huishoudelijke toestellen, zoals wasmachines, minder snel verslijten wanneer je regenwater gebruikt. In principe moet je zelfs minder wasmiddel gebruiken om je was even schoon te krijgen. Als je dat doet draag je ook minder bij tot watervervuiling (door wasproducten).
- Je legt minder beslag op de schaarse drinkwatervoorraden. Zeker in periodes van droogte – zoals afgelopen zomer – is hergebruik van kraanwater en gebruik van regenwater belangrijk. Op die manier besparen we immers kraanwater dat dan voor andere doeleinden kan gebruikt worden, zoals voor drinkwater en in de landbouw.
De totale prijs
Een gangbare manier om de totaalprijs van een regenwaterinstallatiesysteem te kennen is een offerte aanvragen bij een installateur. Ben je bezig met bouw- of renovatieplannen en probeer je het totale budget in te schatten? Dan kan het natuurlijk handig zijn om hier op voorhand een idee van te hebben. In een recent artikel op de website van Livios, waar allerhande bouw- en renovatieadvies en tips te vinden zijn, vonden we hier meer informatie over. Het volledig artikel kan je hier nalezen.
In dat artikel wordt de volgende berekening gemaakt. Tel je het betonnen reservoir zelf, het pomp- en filtersysteem, de keuring én het omschakelsysteem op, dan kom je op € 2000 à 4650 euro. Kies je voor een kunststoffen reservoir dan zit je aan € 2900 à 6000. De btw, installatie en transport zijn hier nog niet bijgeteld. Alles bij elkaar geteld moet je dus zeker rekenen op (minstens) € 3000. Deze prijzen worden niet gemonitord door de VMM, maar geven volgens Sofie Janssens van het infoloket van de VMM wel een goed beeld van de gemiddelde kosten.
Premies en verlaagde btw
Subsidies of premies voor regenwaterputten zijn geen Vlaamse of federale, maar wel een lokale kwestie. Dat betekent dat het een aangelegenheid is van de steden of gemeenten en in sommige gevallen ook van de intercommunalen, zoals rioolbeheerders. In Aalst en in Genk kan je bijvoorbeeld zo’n premie krijgen. De aanvraag verloopt daar via de rioolbeheerder (Fluvius). Op de website premiezoeker.be kan je nagaan wat mogelijk is in jouw gemeente of stad. Vul je postcode in en kies daarna voor ‘energie en/of water besparen’ – ‘water besparen’ – ‘hemelwaterput’. Vervolgens krijg je een lijst te zien met mogelijke premies en de voorwaarden.
Aan de andere kant is er de Vlaamse renovatiepremie, waar je aanspraak op kan maken bij ingrijpende renovatiewerkzaamheden. Voorbeelden zijn renovaties waarbij de structuur van de woning volledig verandert. De voorwaarden kan je terugvinden op de website van Wonen-Vlaanderen. Heb je recht op deze premie, dan kan je een deel van de kosten van de regenwaterinstallatie hieronder laten vallen.
Hoe zit het met de btw? Standaard betaal je op bouwwerkzaamheden 21% btw. Dat is ook zo voor regenwaterinstallaties. In uitzonderlijke gevallen, zoals bij de renovatie van minstens 10 jaar oude privéwoningen, geldt het 6% btw-tarief. Dan vallen alle werken, waaronder de installatie van een regenwaterput, onder dat verlaagde btw-tarief. Op de website van FOD Financiën vind je hier meer info over.
Wat is de impact op de watervoetafdruk?
Of je nu regenwater of kraanwater gebruikt in huis, maakt voor de watervoetafdruk geen verschil uit. Uiteindelijk gebruik je nog steeds water, wat ook de bron is. Regenwater gebruiken heeft dus geen impact op je watervoetafdruk. Bovendien bepaalt het kraan- en regenwater dat we in huis gebruiken slechts een fractie van onze watervoetafdruk. Het gaat om enkele procenten. Onze levensstijl heeft veel meer impact. Denk aan voeding, aankopen, vervoer, … Daarmee willen we natuurlijk niet zeggen dat regenwaterrecuperatie geen goed idee is. Door regenwater te gebruiken bescherm je immers de lokale grond- en drinkwatervoorraden én je eigen portemonnee.
Benieuwd hoeveel water jij dagelijks gebruikt? Bereken het via de watervoetafdrukcalculator!
Met dank aan Sofie Janssens van het infoloket van de VMM voor de nuttige informatie.