Iedereen weet het: gezond leven doe je onder meer door veel te drinken. Minimaal 1,5 liter of zes glazen per dag. Het beste drink je water, soep of thee zonder suiker. Maar water eet je ook. Ja, je leest het goed: ‘water eten’. Want elk voedingsproduct heeft ook een bepaalde watervoetafdruk. Maar welke producten moet je precies eten om goed te zijn voor je watervoetafdruk en je gezondheid?

Gezond eten en de voedingsdriehoek

In 2017 lanceerde het Vlaams Instituut Gezond Leven de vernieuwde voedingsdriehoek. Deze leert ons welke voedingsproducten we veel moeten eten, omdat ze gezond zijn, en welke we best vermijden. Daarbij kregen we ook een aantal concrete tips, zoals:
• Eet dagelijks ten minste vijf stukken fruit of groente.
• Beperk de hoeveelheid dierlijke producten zoals vlees, vis, eieren en kaas.
• Kies voor voedsel dat rijk is aan koolhydraten en vezels zoals aardappelen, volkoren pasta en bruin brood.
• Vermijd calorierijke voeding zoals gebak, snoepgoed en frisdrank.
• Drink ten minste 1,5 liter per dag (water, soep, thee, koffie,…)

De watervoetafdruk van onze voeding

Wereldwijd is landbouw, met inbegrip van de veeteelt de grootste watergebruiker, met 70 % van het totale watergebruik. Dit is ook logisch, want zonder water kan er niets groeien of leven. Dit vertaalt zich ook in het grote aandeel van onze voeding in onze persoonlijke watervoetafdruk. Afhankelijk van ons dieet, bedraagt het aandeel van onze dagelijkse voeding zo’n 50 à 70 % van onze persoonlijke watervoetafdruk. Omgerekend in liter, kan de watervoetafdruk van onze voeding oplopen tot zo’n 5.000 liter per dag. Dit is enorm veel en bijna gelijk aan het eerlijk wateraandeel, de hoeveelheid water waarover iedereen zou beschikken als we al het water op aarde eerlijk zouden verdelen. We eten dus veel ‘indirect’ water. Door anders te eten kunnen we die watervoetafdruk behoorlijk terugdringen, maar is dat dan ook nog gezond?

De voedingsdriehoek en de watervoetafdruk

Vullen we de voedingsdriehoek aan met de watervoetafdruk van alle producten, dan merken we iets zeer bemoedigend. Door gezond te eten houden we onze watervoetafdruk klein. Een win-winsituatie dus.

De producten die het Vlaams Instituut Gezond Leven aanraadt om in kleinere hoeveelheden te eten, hebben een grote watervoetafdruk (in oranje in de voedingsdriehoek). Zo heeft rundsvlees een watervoetafdruk van ongeveer 15.400 liter water per kilogram. Voor kaas is dit om en bij de 5.500 liter, voor worst ongeveer 6.200 liter. Voor chocolade loopt dit zelfs op tot 17.200 liter water per kilogram. Tussen de producten die we veel moeten eten, zijn er talrijke met een kleine watervoetafdruk. Dit wil dus zeggen dat we perfect een gezonde maaltijd kunnen samenstellen met een kleine watervoetafdruk.

Noten vormen een uitzondering. Ze staan in de bovenste groep, die van ‘vaak eten’ maar hebben een watervoetafdruk die te vergelijken is met die van vlees en dierlijke producten. Noten worden vaak gebruikt als vleesvervangers omdat ze veel eiwitten en vetten bevatten. Doorgaans eten we wel minder noten dan vlees, zodat de watervoetafdruk van een vegetarische maaltijd – zelfs met noten erbij gerekend – toch beperkt blijft. Een handvol noten per dag (50 tot 100 gram) is een goede maat. We moeten wel oppassen welke noten we eten. Cashewnoten of amandelnoten hebben een grote watervoetafdruk. Lokale noten zoals walnoten, kastanjes of hazelnoten scoren veel beter.

Dus…

Om gezond te leven moeten we misschien veel water drinken, maar zeker niet veel water eten! Of omgekeerd, wie gezond eet, heeft een kleinere watervoetafdruk. Bemoedigend toch?