Tegenwoordig kan je bijna elke groente- en fruitsoort op elk moment van het jaar kopen. Denk aan druiven of bloemkool in de winter en witloof in de zomer. Dat lijkt super, maar voor het milieu is dat absoluut geen goede zaak. Maar het bewustzijn groeit. Je kan nu aan de hand van kalenders, apps en andere hulpmiddelen achterhalen of een product seizoensgebonden is of niet. Winkelhieren – bij lokale winkels je boodschappen doen – wordt ook steeds populairder. De term werd in 2019 zelfs Van Dales Woord van het Jaar. Het is tegenwoordig dus meer en meer een trend om voor lokale producten en seizoensgroenten te kiezen. En niet enkel omwille van het milieu. Deze producten zijn vaak gewoon lekkerder, gezonder, goedkoper en je steunt de werkgelegenheid in je regio.
Maar wat heeft de watervoetafdruk hiermee te maken en waar – en hoe – vind je die producten?
Waarom kiezen voor lokaal en seizoensgebonden?
Lokale seizoensgroenten en -fruit zijn producten die in een bepaalde tijd van het jaar geoogst worden in de (ruime) regio en je ook dan in de rekken vindt. Denk aan aardbeien in mei of kool- en wortelgewassen in de winter. Je hoort ook vaak korte keten, dit komt min of meer overeen met lokaal. Het idee is dat voeding via de kortst mogelijke weg tot bij jou komt. Het zijn producten die ‘recht van bij de boer’ komen, zonder tussenpersoon zoals een supermarkt.
Waarom is kiezen voor zulke producten beter voor het milieu? Het verhaal van de ecologische voetafdruk van kiwi’s uit Nieuw-Zeeland ken je waarschijnlijk wel. Inderdaad, iedereen begrijpt dat exotisch fruit en groenten vaak verre afstanden moeten afleggen met het vliegtuig om in onze supermarkten terecht te komen. Daarom is het voor de ecologische voetafdruk goed om voor lokale producten te kiezen, want deze hebben een veel kortere weg afgelegd.
Maar ook voor de watervoetafdruk is het een goed idee om voor lokale producten te kiezen. De producten die uit warme landen komen hebben immers vaak een veel grotere watervoetafdruk dan lokale producten. Dat komt doordat de gewassen geïrrigeerd moeten worden om de droge periodes te overbruggen en omdat er door de warmte een hoge verdamping is. Er is dus meestal veel meer water nodig om gewassen te telen in warme landen, zoals in Afrika, dan in pakweg België of Frankrijk.
Wanneer groenten en fruit in verwarmde serres worden gekweekt in koude seizoenen, dus buiten het hoogseizoen, zijn er meer meststoffen nodig en wordt er meer energie verbruikt. Aangezien energie ook water betekent, is het niet alleen voor de ecologische voetafdruk, maar ook voor de watervoetafdruk geen goed idee om producten te kopen die eigenlijk niet in dat seizoen thuis horen.
Tips om te winkelhieren
Allemaal goed en wel, maar hoe begin je eraan? Exotische, niet-seizoensgebonden groenten en fruit volledig uit je menu schrappen en enkel nog bij de boer om de hoek voedsel kopen is natuurlijk geen evidente zaak. Maar wij hebben wel heel wat nuttige tips voor jou klaar!
De gemakkelijkste manier om lokale producten te herkennen is te kijken naar het label, waar vaak het land van herkomst op staat. Jammer genoeg hebben niet alle producten steeds een label. Verder bestaan er ook heel wat initiatieven rond de korte keten, denk aan Voedselteams en de Week van de Korte Keten. Door bij de boer te kopen kan jij perfect weten hoe je voeding gemaakt wordt en je bent er ook zeker van dat je lokale producten koopt.
Bovendien kan je via verschillende websites en apps per maand volgen wat het seizoen te bieden heeft. Op de website van Velt vind je bijvoorbeeld een gratis kalender met seizoensgroenten en -fruit. Liever snel op je smartphone kijken? Via de gratis app Froenten kan je in een oogopslag alle seizoensgroenten en -fruit zien.
Nog meer tips over voeding en drank lezen? Ga dan terug naar onze overzichtspagina.
Bronnen:
